NEWROZ
NEWROZ PÎROZ BE
NEWROZ BIMBAREK BO
NEWROZ KURLU OLSUN
İran’ın son mağara insanları
İran’da binlerce yıl öncesine ait mağaralar, zorlu kış aylarında köylülere ve hayvanlarına barınma olanağı sağlıyor.
Maymand, İran’ın başkenti Tahran’ın 900 km güneyinde eski bir köy. Kayalara oyulmuş çok sayıda mağarayla dolu. Bu mağaraların 10 bin yıl öncesinden kalma olduğu tahmin ediliyor.
Maymand UNESCO’nun Dünya Mirası listesinde yer alıyor ve 2000 yıldır aralıksız yerleşimle İran’ın en eski köylerinden biri olarak görülüyor.
Telif: Rodolfo Contreras
Mevsime göre ev
İran’ın orta kısımlarında dağlar arasındaki bir vadide yer alan Maymand’da yazlar aşırı sıcak, kışlar ise aşırı soğuk. Köylüler bu nedenle mevsime göre yer değiştiriyor.
Yazları aşırı sıcaktan korunmak için çatıları otla kaplı evlerde oturuyorlar. Sonbaharda havalar soğumaya başlayıp dondurucu rüzgarlar estiğinde ise köylüler yer altına çekiliyor.
Kışlık mağaralar
10 bin yıl öncesine ait 400 mağaranın 90’ı hala içinde yaşanır durumda. Bu mağara evlerde oda sayısı yediye kadar çıkabiliyor. Her biri yaklaşık 20 metrekare genişlikte olan bu odalarda tavan yüksekliği iki metreyi buluyor.
Telif: Rodolfo Contreras
Modern yaşam
Mağaralar modern yaşamın araçlarından mahrum değil. Elektrik çekilmiş olduğu için buzdolabı, hatta televizyon bile var. Ama su döşenmiş değil, ayrıca havalandırma sorunu var. Yemek pişirmek ve ısınmak için yakılan ateş duvarlarda is izleri bırakıyor.
Telif: Rodolfo Contreras
Eskiden arta kalan
Köyde bir zamanlar Zerdüştlük dini yaygınmış. Bir zamanlar tapınak olarak kullanılan, bugün müze işlevi gören bir mağarada bunun izlerini görmek mümkün. 7. yüzyıldan itibaren İslam hâkim olmaya başlamış. Bugün dünyanın az sayıdaki mağara camilerinden biri burada bulunuyor.
Telif: Rodolfo Contreras
Göçer çobanlar
Köylülerin çoğu hayvancılıkla uğraşıyor. Yazları dağlardaki otlaklarda besledikleri hayvanları kışın kendileriyle birlikte mağaralara taşıyor ve yer altına oyulmuş ahırlara yerleştiriyorlar. Köylüler ayrıca sağlıklı ve uzun yaşamalarını sağladıklarına inandıkları şifalı bitkileri de topluyor.
Telif: Rodolfo Contreras
Yok olan bir yaşam tarzı
Bugün çok daha az insan mağaralarda yaşamayı tercih ediyor ve kışları kasabaya taşınıyor. Yıl boyunca köyde kalanların toplam sayısı ancak 150’yi buluyor.
Telif: Rodolfo Contreras
Bir mirası korumak
Bu sayının giderek azalması Maymand’daki yaşam tarzının korunmasına tehdit teşkil ediyor. 2001’de İran Kültür Mirası, Elişleri ve Turizm Kurumu Maymand ile ilgili farkındalık yaratmak için çalışmalar başlattı. Ondan beri köye daha fazla ziyaretçi geliyor. Hatta geceyi bir mağarada geçirip binlerce yıllık bir geleneği doğrudan tecrübe etme olanağı bile sağlanıyor.
Jiyan û rewşa şivanê Kurda
Di çanda kurda de cotkarî û ajalvanî gelek pêşve çû ye, ji ber ku kar û pîşeyê wan tim ev bûye. Şivanti jî karek pir cudaye û ne hunerê herkesî ye. Ji bo vê malbatên ku şivantiyê nekiribin tune ye an jî kesek bê agahî tune ye. Ji ber vê cihê şivantiyê gelek girîng û bi qêmet e.
Em ‘ewul pezan nas bikin, sê çeşît rengê pez hene; pezê sor, spî û reş. Xûyê bizinê bi rik û har e, mih jî sernerm û mûlayim e.
Pezê nêr û mê li gor salanên xwe tên binavkirin: Pezên mêşîn: mî yê nêr; berxên ku nû zaye berxê virnî, ê ku salekê xwe tijî nekiriye hilû, yê salekê re kavirê nêr, ê du salî re hogeç, ê sê salî beran, ji vir şûnda beranê qert(maz) tê gotin. Yên mê re; berxê virnî, kavira mê, berinbîr, bizaştir û mihê yeksalî, yê din du berî, sê berî û miha qert tê gotin.
Terşê bizin jî: ê nêr; kar, gîskê nêr, hevûrî û nêrî. Yên mê jî kar, gîskê mê, tiştir, bizaştir û bizin.
Şivan û pez herdu jî heval in, tu car ji hev naqetin. Şivan li pez mêze dike, diçîrîne û xwedî dike. Li berxên biçûkan jî zarok lê mêze dikin yanê jê re berxvan tê gotin.
Di tûrê şivan de; kêr, ar/agir, xwê, şekir tim û tim tê de heye, car jî gopal, şiv an ço, tizbî, û ji ber ku kilamê kurdî guhdar bike radyonê ji xwe qet naqetî ne. Kulavê xwe tim li xwe nêzîk dihêle çavê wî tim lê ye. Çekê şivan jî tim di ber de ye. Cilên wî çefî, egal û şal e.
Kulav ji şivan re tim star e di her demsalê de, di germ û sermayê de. Çekên/cil şivan ê sermayê tim pê re ye, yan jî li hola dihêle.
Şivan serê sibê şefeqê zû, ku çav der û dorê nabîne, yan hîna şev reş e di hunikayê ya sibê de pezê xwe digre hêdî hêdî dibe li cihê beyar û pirêzê de diçêrîne ku pez têr bixwe. Bi roj jî ku hewa germ dibe pez nikare biçire pezê xwe dîne li ser cirna kaniyekê av dide, paşê jî ku sî hebe dibe bin siyê mexel dike, ku sî tunebe li cihê hunik mexel dike. Cihê beriyê ya her kesî diyar e, berivan tên, xwarina şivan dînin şivan xwarina xwe dixwe, berivan jî pezên xwe didoşin, şîrê xwe digrin, xatir ji şivan dixwazin û derin malê.
Şivan li ber êvarê di dema hunik de pezê xwe digre û dibe çêrandinê, mêrg û zeviyan dewer bi dewer digerîne. Êvarê mixurbê jî li nêzeka hola pez dihewîne, berivan tên şîrê xwe didoşin û karê berivana wê rojê li çolê diqede.
Şivan tim li ber pez e û her daîm şiyar e, bi çav, goh û hestên xwe tim bi çarçav e. Pez bi ro û şev tim di talûkê de ye, talûke; diz, keftar, gur û dijmin e.
Carna ku şivan ji holan an malan dûr dikeve an xwarina wî diqede şîr digîhîje hewara wî, carna nanê xwe yê hişk hûr dike û dike nav şîr, carna jî ku xwarin hebe an tune be jî şîr tim li cem e û dikare şîrê xwe bidoşe, şekirê xwe dixe nav, û vedixwe şîrê tezeyê bi tehm.
Şivan bi şev pezê xwe diçirîne çimkî bi şev pir hunik e û di hunikayê de pez xweş diçêre, wexta ku pez westiya an têr bû, pezê xwe mexel dike. Ji bo ewlehiya xwe û pez, ku şivan radikeve mîhekî an bizinekî yê ku kerî kiriye (‘elimandiye xwe) bi bend bixwe ve girê dide ku bi şev di xew de pez bê xeber û destura şivan neçe deran û wenda nebe, an jî ku gur û diz werin bi vekişiyayê an bi çûyîna pez re şivan bi pez şiyar dibe.
Şivan çiqas şivan be, şivan ne bi tena serê xwe ye, kuçik jî alîgirê şivan e, kuçik hevalekî dilsoz e, şivan ji kuçikê xwe qewetê digire û tirsa wî diçe. Lê ji bo çî dibêjin “kuçikê pez.” Kuçik bi şev an bi ro kuçik tim ji pez re ewle ye û pezê distirîne, ku kuçik talûkekî dibîne gohê xwe tûj çavên xwe jî bi baldar li nav pêz, der û dor mêze dike û digere, ku reşikek an jî mirovek xerîb bibîne di’ewute dibe “ ‘ewt ‘ewta” kuçikê. Şivan û pez bi wî dengê şiyar dibin, û dizanin ku talûkek heye û pez xwe ji wî talûkê distrîne. Ku talûke derbas dibe kuçik asta alarma xwe dadixîne û dikeve normalê, kuçik ji pez re dibe destber, pez bi pê ewle dibe û birehetî diçêre.
Kuçikê şivan weka şivan li dora pez de digere, doş dibe, dere û tê, û pez berhev dike. Ku kuçik bihna xerîbî, gur û cinawur digire di dora pez de dere û tê li pez û xwediyê xwe mêqet dibe.
Pez malbata şivan e! çîmkî şivan ji bo pez malbata xwe diterîkîne, jiyana wî tim dibe ew. Pez çîqas bê heş û zîman be jî di navgîna şivan û pez de ragihandinek heye û şivan bi zimanê pez dizane; “Hîîîrrrr (ji bo ku pez here.” Ji bizinan re “ ‘ey ” (ji bo şiyarbûnê), “Tibvê (ji bo ku pez were)”, li ser avê “dirêyyyy (ji bo av vexwarina pez)”, “hohohooooo, hooy (ji bo ku pez komê serhev bibe)…
Şivan li pezê xwe mêyqet dibe, wek bayterek çi nexweşiya wê hebe li gorana wê derman dixwaze û didiyê. Kijan pez bi xwînê dikeve, xwînê jê ber dide. Dizane ku pezê wî kîjan avis e, li ber zayînê ye. Wexta ku pezê wî dizê kar an berxê virnî dide ber dê, mih jî lê didalêse, paqêj dike mîna canê xwe. Şivan pezê xwe derman dike ji bo qijnik û qirnikan carnan jî serşoyê pez dike. Ji pez re nexweşa pez a pir xeraw tewek e, ku pez bi tewekê bikeve pez nikare here derekî…
Di mewsîma bihari de dema ku hewa germ dibe pezê xwe bi hevrîngê diquse heriya wî berhev dike xwedî pez heriyê xwe dibe mal.
Di aqil û heşê şivan de, di jiyana wî de çiqas pez, çêrandin, çol û ziyan û ezman be jî jiyana wî ne tev ev e, lê hestên wî jî hene, ji xwe re stranan dibêje, kilamên xweş bi bîlûrê dibêje, deng û bilûra wî ji pez re wek zingil, ji çolê re jî dibe dengê musîkî. Şivan bi bilûra xwe bi awazek şêrîn xwe, hevalên xwe kêfxweş û şa dike.
Pez bi bilûra şivan wer dibe ku êdî pez bi dengê bilûrê zane ku şivanê wî kî ye. Şivan ewqas ku pêş de dere ku bi bilûrê pez dajo, vedigerîne û dimeşîne. Bilûr dibe ragihandina pez û şivan. Şivan bilûrê dikemilîne. Çawa ku şivantî hunerê şivan e, bilûr jî ewqas hunerî wî ye.
Şivan li çolê bê lîstik jî nabe, şivanên dewerê yek caran tên cem hev sêgavkê, bezandin, çilûlî… dileyzîn û di bazdanê de jî govendê girêdidin; şêxanî, delîlo……. dileyzin û direqisin bî kêf û coş.
Kesek nikare kari kesekî bike û karê yê herî xweş pîşe ye. Şivantî jî ne karî herkesî ye û ne rehet e, û gelek dijwar e. Şivan tim şiyar e, aqil û heşê wî tim li ser pez e, pezê xwe nas dike, zane ku pez nexweş e, westiya ye an tî û birçi ye, bi meş û helwesta pez dizane. Yanê şivanê me yê kurda tam şivan e û di karê xwe de huner e. (Candname.com)
Türkiye sinemasının en üretken yönetmenlerinden Kazım Öz’ün yeni filmi ZER'in İstanbul Galası 20 Nisan'da Atlas Sineması'nda!
Biletler için:
kozfilm@gmail.com
Cafe Qırıx
Mephisto Kitabevi - Taksim
Kokteyl: 19:45
Gösterim: 20:45
Zer, 1938’de Dersim acılarını yaşayanlardan olan babaannesi Zarife’nin kendisine söylediği şarkının peşinden giden Jan’ın hikâyesidir. Zarife bugüne kadar bu şarkıda kimliğini ve geçmişini saklamıştır. Kanser tedavisi için New York’a getirildiğinde birbirlerini pek de tanımayan Jan ve babaannesi, bu tedavi sırasında yakınlaşırlar ve Jan’ın hayatı değişmeye başlar. Jan babaannesinin kendisine söylediği şarkının izini sürmeye karar verir. New York’tan Dersim’e bir arayış hikâyesine çıkan Jan yolun sonunda kendisine ulaşacak mıdır? Kazım Öz bu filmi ile bir büyüme hikâyesinin en ücra köşelerinde dâhi ışık olan yerler vardır diyor. Köklerine doğru yola koyulanların hikâyesi: Zer
ZER | ZER | Yönetmen: Kazım Öz / Senaryo: Kazım Öz / Görüntü Yönetmeni: Feza Çaldıran, Eyüp Boz, Orçun Özkılıç / Özgün Müzik: Mustafa Biber / Kurgu: Kazım Öz, Thomas Balkenhol / Oyuncular: Nik Xhelilaj, Güler Ökten, Levent Özdilek, Füsun Demirel, Tomris İncer, Haleigh Ciel, Teresa Anne Volgenau, Ahmet Aslan
Aynur Doğan: 'Kürt müziği fantezi değil gerçek hikâyelerin ürünü!'
Sesi ve müziği ile ünü Amerika’ya varan Kürt sanatçı Aynur Doğan, bir süredir yaşadığı Avrupa’dan dünyaya açılma projeleri üzerine çalışıyor. Aynur Doğan, uluslararası alanda prestijli müzik şirketleri ile yeni projeleri üzerinde çalışırken, Amerika’nın Boston kentindeki Berklee Müzik Okulu tarafından kısa bir süre önce kendisine verilen “Akdeniz Müziğinin Divası” ödülü ile müzik kariyerinde yeni bir sayfa açmaya hazırlanıyor.
“Müzikte sadece yedi nota var ama bütün dünya aynı notalarla müzik yapıyor” diyerek müziğin evrenselliğine dikkat çeken Doğan, Kürt müziği için de “Kürt müziğinin kökleri çok derinlere dayanıyor. Kürt müziği fantezilerin değil, gerçek hikayelerin ürünüdür. Çünkü Kürtler hikayelerini, tarihi hafızasını yalnızca müzikle anlatabilmiş ve geleceğe aktarabilmiştir” diye konuştu. aynur konser berklee 1
Kendisine verilen ödülü “boyun eğmeyen Kürt kadınlarına” adayan Doğan, törenden iki gün sonra Amerika’dan ayrılırken, çoğunluğunu Amerikalı dinleyicilerin oluşturduğu yaklaşık bin kişilik salonda yaptığı konuşma kaldı akıllarda: “Büyütemediği çocuklara ağıtlar yakan Kürt kadının sesiyle büyüdüm. Ve gün geçtikçe ağıtlar büyüdü ama evlatlar büyümedi. İşte bugün o günlerden biri olan Halepçe katliamının yıl dönümü…”
Aynur Doğan sorularımıza şu yanıtları verdi:
Bu Amerika’ya ikinci gelişiniz. Daha önce de San Francisco’ya gelmiştiniz. Doğu tarafına ilk kez geliyorsunuz. Burada fırtınaya yakalandınız. Nasıl geçti Amerika ziyaretiniz?
Fırtına ile geldim, sanırım güneş ile gideceğim. Geldiğimden beri, -8 derecelerde aksiyonumu korumaya çalışıyorum. Çok güzel bir konser oldu. O konser gerçekten de içimi ısıttı.
Dünyaca ünlü Berklee Müzik Okulu tarafından “Akdeniz Müzik Ustası” ödülüne layık görüldünüz. Bu ödül sizin için ne anlama geliyor?
Güzel bir şey, güzel bir duygu oluştu. Tabii ki o ödül benim için, baskıya uğramış, şiddete maruz kalmış kadınların kendi aksiyonunu koruması, kendi gücünün farkına varması açısından değerlidir. Zaten ödülü baskıya ve zulme boyun eğmemiş kadınlara adadım. Onlar adına kabul ettim, bu beni bu anlamda mutlu etti. Müzisyenlik kimliğim açısından da değerli bir şey…
Bu ödülün size verilme nedenlerinden biri olarak da genç nesillere örnek oluşunuz gösterildi. Yani çalışmalarınızın profesyonel anlamda müzik eğitimi veren Berklee gibi bir müzik kurumu tarafından, kendi öğrencileri de dahil, genç nesillere örnek gösterilmesi oldukça önemli olsa gerek.
Önemli ve değerli benim için tabii ki. Önemli nokta ruhsal ve duygusal olarak koruduğum dinamiklik. Özellikle de öğrencilere, nasıl bir vizyon, yani ne söyleyebilirsiniz, nasıl bir yol sunabilirsin, sorusu önemli… Orada tabii ki canlı performans da oldu, öğrenciler de yardımcı oldular. Hepsi Berklee’de okuyor ve hepsi gerçekten yetenekli öğrenciler. Onlar geleceğin yetenekli müzisyenleri. Bazıları Latin Amerikalı, Sırbistanlı, Türkiyeli, Lübnanlı, Filistinli, İranlı, İspanyol…
Amerikalılara başka bir kültürün, başka bir coğrafyanın müziğini ulaştırmak nasıl bir duygu peki? Amerikalı dinleyiciye yönelik olarak yakın vadede veya ilerisi için bir program yapma niyetin var mı?
Özellikle üzerinde çalıştığım bir proje yok. Yani nerede talep görüyorsam oraya gidiyorum. Tabii önümüzdeki dönem sanırım böyle bir çalışma olacak, çünkü birçok yerde talep var. Sadece Boston ve New York civarı değil, genel anlamda bir talep var. Latin Amerika’da özellikle. İleriki zamanlarda düşünüyoruz.
Peki, ödül töreninde en çok hoşuna giden veya dikkatini çeken şey neydi? Mesela Halepçeli bir Kürt kızın hem de Halepçe soykırımının yıl dönümünde konser sonrası o soğuk havaya rağmen arka kapıda sizi uzun süre beklemesi ve ardından sarılarak gözyaşlarına boğulması çok duygusal bir tabloydu.
Evet o benim de çok ilgimi çekti zaten. Halepçe için söylenebilecek çok bir şey yok, onu sadece içimizde acı olarak yaşıyoruz. Yani onun o gözyaşları, bana dokunurken buz gibi titreyen elleri, bunu tarif etmek çok zor. Kürtler’de, özellikle de bizim coğrafyamızda bu acılar halen yaşanıyor. Bir Cizre’yi unutmak mümkün mü? Bir Roboski’yi unutmak mümkün mü? Bu aslında insanın boğazını düğümleyen bir durum. Bununla ilgili söylenebilecek çok şey var, bazen gerçekten diyorsun ki hiçbir şey söylemeden bir şeyler yapmak lazım.
Bu acıları hak etmiyoruz. Özellikle de her şeye rağmen Kürt kadınının, aynı zamanda Kürt halkının, bu sadece Türkiye’deki, birçok Türk halkı da aynı şekilde, yani bu acıları yaşamak istemiyor fakat işte oluyor.
Burada sanatçılara aydınlara, yazarlara çok görev düşüyor. doğan1
Maalesef öyle bir döneme denk gelmişiz ki, her taraftan kilitlemişler bizi, ruhumuzu kilitlemişler, beynimizi kilitlemişler… Çünkü bize resmen acılar pompalanıyor. Buna yenik düşmemek gerektiğine inanıyorum. Her şeye rağmen diretmek lazım. Ve ben bunu görüyorum, bunun için özellikle de mücadele eden, halen her şeye rağmen, barış diyen, kadın gücümüzle, bu acıların karşısında duracağız. Feodalizmin çıkışı kadın üzerine olmuştur. Aslında oradan itibaren feodalizm gelişmeye başlıyor. Kadınlar olarak öncelikle biz buna karşı durmalıyız. Bizim bu acıların karşısında durabilecek gücü göstermemiz gerekiyor. Dayatılmış hiçbir baskıya bence boyun eğmemek gerekiyor.
Önümüzdeki dönemlerde ne tür çalışmalarınız olacak? Özellikle de kadın mücadelesi ve müziğini uluslararası alana ulaştırma konusunda ne tür çalışmalar yapmayı planlıyorsun?
Benim kadın olarak yapabileceğim en iyi şey nedir? Ben müzikle, sanatla yapabilirim ki bunun sanatla çok daha etkileyici olduğunu görüyorum. Gücüm yettikçe buna devam edeceğim. Gerek albüm projeleri gerek birçok farklı kadın müzisyenle bir şeyler yapmak adına, sanatla devam edeceğim. Buna ancak kendi müziğimle, kendi sanatımla katkıda bulunabilirim.
Kaynak:Mutlu Çiviroğlu(Gazeteduvar)
Kurmeş Derneği olarak, köylülerimizi ve Kurmeş dostlarını bu etkinliğe katılmaya davet ediyoruz.
Günümüz de AĞUÇAN lı bazı dedelerin, Alevi Kızılbaş inancını kendi maddi menfaatleri için
asimile etmek isteyen düşünceye karşı, AGUÇAN lıların birlik ve beraberliği kaçınılmaz bir zorunluk olarak görmekteyiz.
AĞUÇAN lılara düşen görev, inançlarına bağlılık, yol düşkünlerini de kendilerini ARINDIRMAKTIR.
Paris Cinema du Reel Film Festivalinde Aldığı Ödülü redetti,
Yönetmenliğini yaptığım film ‘He Bu Tune Bu’ (Bir Varmış Bir Yokmuş) festivalinizde değerli bir ödüle layık görülmüştür. Bir sinemacı için tatbiki ödüllendirilmek gurur verici ve teşvik edici bir olaydır. Ancak üzülerek belirtiyorum ki bu ödülü kabul edemeyeceğim. Hepinizin bildiği gibi geçen yıl Avrupa’nın göbeğinde, Paris’te, şehrin ortasında üç siyasetçi Kürt kadını güpegündüz vahşi bir şekilde katledildiler. Dünyanın en güvenli bölgesi olarak bilinen Avrupa maalesef bu üç devrimci kadına mezar oldu. Bu katliamın üzerinden uzun vakit geçmesine rağmen Avrupa hükümetleri ve yargı kurumları maalesef yeterli bir duyarlılık gösterip olayı hala aydınlatmadılar. Avrupa ve özellikle Fransız hükümetinin bu sessizliği ve duyarsızlığı Fransız istihbaratının ve dolayısıyla hükümetinin bu olayın üstünü örtmeye çalıştığı izlenimi vermektedir. Bu olay ile birlikte, Kürtler ve ezilen diğer halklar açısından, Avrupa’nın demokratik, adil ve hümanist değerleri anlam yitimine uğramıştır. Avrupa’nın aydınları, sanatçıları, siyasetçileri bu olaya karşı yeterince ses çıkarmayarak üzerlerine düşen sorumluluklardan kaçınmışlardır.
Vicdanımın sesini dinleyerek aldığım bu kararla, özelde Fransız Hükümetine, genelde Avrupa Birliğine, bu cinayete karşı tutumlarını protesto etmek ve Avrupa kamuoyunu duyarlı olmaya davet etmek istedim. Bu karar, uzun yıllardır büyük bir emek ile sürdürülen festival ve değerli çalışanlarına karşı alınmış bir karar değildir.
Çalışmalarınızda başarılar dilerim.
Yönetmen Kazim Öz
Filmin fragmanını aşağıdaki linkte izleyebilirsiniz
NEWROZ PÎROZ BE
NEWROZ BIMBAREK BO
NEWROZ KURLU OLSUN
Mithat Alam Film Merkezi yılın ilk gösterimi ve söyleşisini yönetmen Kazım Öz’le gerçekleştirecek.
Yönetmen Kazım Öz’ün filmleri bugüne kadar Festivallerin de karıştırdığı tartışmalara neden oldu. İlk kısa filmlerinden Ax / Toprak’ın Ankara Uluslararası Film Festivali’nde sansürlenmesinden sonra, Fırtına ve Şavaklar adlı filmlerine uygulanan bir nevi sansürün Bir Varmış Bir Yokmuş filmine de uygulandı. Film, Adana Altın Koza’da (2013) yarışmalı bölüme seçilmelerinin ardından kapalı kapılar ardından alınan bir kararla filminin seçki dışına çıkartıldığını ve onun yerine başka bir film alındığını açıklamıştı. Bu olayın ardından film, belgesel olması gerekçe gösterilerek Altın Portakal Film Festivali’nde de yarışamadı.
Mithat Alam Film Merkezi, Kazım Öz’ün tüm filmlerini “Sansürsüz Kazım Öz” başlığı ile gösterecek ve ardından yönetmenle bir söyleşi gerçekleştirecek.
Gösterim programı:
19 Şubat Çarşamba
18:00 Ax / Toprak (Kurmaca, 27′, 1999)
18:30 Fotoğraf (Kurmaca, 66′, 2001)
24 Şubat P.tesi
18:00 Ellerimiz Kanat Olacak Uçup Gideceğiz (Belgesel, 27′, 1996)
18:30 Dûr / Uzak (Belgesel, 65′, 2005)
25 Şubat Salı
18:00 Demsala Dawî : Şewaxan / Son Mevsim : Şavaklar (Belgesel, 90′, 2010)
16 Şubat Çarşamba
18:00 Bahoz / Fırtına (Kurmaca, 155′, 2008)
27 Şubat Perşembe
18:00 Söyleşi: Kazım Öz
Aynur Doğan “Hevra” dedi, ama…Fatih Özdemir
Belki duyan vardır, duymayan vardır. Modern Kürtçe müziğin önemli isimlerinden Aynur Doğan, Kürtçe ve Türkçe şarkıların bir arada bulunduğu "Hevra", yani Türkçe karşılığıyla "Beraber" isimli albümünü çıkardı. İspanyol bir müzisyen ile çalıştığı albümünde insanı alıp götüren şarkılar yer alıyor.Albümü ilk kez dinlememin ardından melodilerin üzerimde bıraktığı duygunun etkisinde gecenin son saatlerine doğru bunları yazıyorum aslında. Az önce de sosyal medya hesaplarımdan şunu yazmıştım: "Kürtçe bilmediğim halde şarkıların ezgisine bayıldım. Bizi birleştirebilecek tek şey müzik belki de 'Hevra' "
Evet, belki de bizi birleştirecek tek şey müzik. Albümü dinlerken bütün ideolojilerden uzak bir ülkede yaşarmış gibi, sadece müziklere odaklandım. Zaten Kürtçe'ye karşı özel bir tavrım da yok. Herhangi yabancı bir dilden tek kelime öğrenmek bile bizi nasıl mutlu ediyorsa. İşte tam da öyle ve aynı!
Melodilerdeki o Anadolu kültürünü derinlerde hissettikten sonra dedim ki: Evet, biz aslında beraberiz. Her şeyimiz bir.
Gençliğime verin! Size burada siyaset ne yazık ki yapamıyorum. O bilgiye sahip değilim. Konuyla ilgili tek bildiğim canımdan çok sevdiğim en yakınımdaki Kürt arkadaşlarımla olan dostluğum ve canım ülkem Türkiye'm.
Son günlerde ülkedeki hakim siyasi olaylardan o kadar bunaldım ki. Yurtdışına çıkma, barış ve huzur dolu bir ülkede yaşama hayalleri beynimi esir aldı. Gerçekten bu ülkeden çekip gitsem içim rahat edecek miydi? Son aylarda kalbi belirli aralıklarla yara alan doğduğum şehrim İstanbul'umun gözyaşları dinecek miydi? Soruma cevap vermem zor olmadı: sadece gerçeklerden kaçmak zorunda kalacaktım. Bana bu günlerin sona ereceğini, bu topraklarda beraber yaşayan bu iki halkın barış içinde yaşayacaklarının teminatını biri verse ne olurdu ki?
Aynur Doğan'ı işin esasında tanımıyordum, bu albümden sonra biraz araştırdım; karşıma gelen ilk içerik Caz Festivali'nde protesto edilmesiydi. Sözlükleri okudum; "Biz oraya türkü değil, caz dinlemeye gittik" yazmış. Hemen Türk milliyetçiliğim kabardı, "Evet, dedim! Orası caz festivali, türkü ne alaka? Hadi türkü oldu diyelim, Kürtçe neden?"
Bize bu duyguları aşılayan her kimse, ona helal edecek bir hakkım yok aslında. Ne kadar da tahammülsüzüz bu dile. Kelimesini duyduğumuzda bile aklımızdan 50 tane şey geçiyor. 3 renk, bir yıldız, bir poster geliyor mesela ilk olarak aklıma. Bize bunu empoze eden kim? Yaşama görevimizi yerine getirmek amacıyla geldiğimiz bu dünyada biz neyin savaşını veriyoruz Allah aşkına?
Eğitimsizlik en büyük sorun aslında. Babadan oğula geçen ideoloji sistemiyle gelip gidiyoruz. Bir anda büyüyoruz ve karmakarışık bir ülkeyle tanışıyoruz bu topraklarda. Kimse neyin ne olduğunu bilmiyor. Ailemiz ne ise, biz de onu düşünüyoruz ilk başta. Doğuda olanlar abilerinden gördüklerini uyguluyor, batıdakiler de farksız sayılmaz. Bebeklikte saf ve temiz bir şekilde büyüyen bedenlerimiz, ne oluyor da bir anda değişik duygulara bürünüyor? Aralarında kitapla tanışan ve kendini geliştirenler neyin ne olduğunu kendi çabalarıyla öğreniyor ve kendine yol çiziyor. Esasında sağdan soldan çeşitli bilgiler alarak, kendi siyasi görüşümüzü tamamlamaya çalışıyoruz. Bunu yapabilenler şanslı, bir de yapamayarak başkalarının düşüncelerinin esiri olanlar var. Belki de Türkiye'nin özeti budur, kim bilir?
En son Aynur Doğan demiştim, Kürtçe deyince yazı nasıl da değişti gördünüz mü? Hepimizin içinde bir şeyler gizliymiş aslında. Hepimizin bir derdi varmış da içimizde tutuyormuşuz.
Şu son satırlarımda arkada bir ağıt çalmaya başladı. Ne dediğini anlamıyorum. İnternetteki çevirilerde şarkıların içeriği aşk diyor, sevgi diyor. Albümdeki favori şarkım Min Digo Melé'nin anlamı da, eğer doğru baktıysam, "Meleğim" demekmiş.
Ne güzel bir albümmüş ki, bana bu satırları yazdırdı. Billur gibi bir ses, biraz İspanyol ezgileri ve dolu dolu Anadolu'm var içinde. İçinde ben varım!
Albüm İçeriği
01. Pes Nare
02. Urmiye
03. Sisile
04. Tobedarım
05. Derya Kenarında Bir Ev Yapmışam
06. Mın Dıgo Mele
07. Diyarbekir
08. Xeriw
09. Reng Esmere
10. Dıl Jı Mın Bir
11. Yar Meleke
Hasan Coşar ile söyleşi
Hasan Coşar‘la, çıkardığı ilk kitabı ’’Tarihte ve Günümüzde Kadın’’ üzerine bir söyleşi yaparak, siz değerli okuyucularımızın ilgisine sunuyoruz.30.01.2014 08:28
Öneri/Kültür-Sanat/Elbeyi Akpolat/St.Pölten - Gazeteci, yazar ve eski İHD yöneticisi Hasan Coşar ile söyleşimiz:
Kendinizi biraz tanıtır mısınız?
Dersim doğumluyum. Küçük yaşlarda sosyalist fikirlerle tanıştım. 12 Eylül darbesine karşı mücadele ettiğimden gözaltına alındım. Çok genç yaşlarda ağır işkenceler gördüm. 1982-88 yılları arasında 6 yıl hapis yattım. Hapishanede dayatılan askeri yaptırımlar, tek tip elbise ve değişik türlerde geliştirilen kişiliksizleştirme uygulamalarına karşı çıktığım, darbecilerin kurallarına uymadığım için üç yıl boyunca kaloriferlerin yakılmadığı, sıcak suyun hiç verilmediği zor koşullarda, elbiselerim gasp edilmiş olarak pijamayla bırakıldım. Bir yıl da ayakkabılarımız verilmedi. Kitap, gazete, dergi, TV, radyonun yasak olduğu koşullarda sistematik olarak değişik biçimlerde işkence gördüm.
Tahliye olduktan sonra insan hak ve özgürlükleri mücadelesine devam ettim. Bir dönem İnsan Hakları Derneği Genel Merkez yöneticiliği yaptım. Gazetecilik çalışmalarımı sürdürdüğüm 2006 yılında yeniden gözaltına alındım. 2006-11 yılları arasında 5 yıl daha hapis yattım. Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanmam halen devam ediyor. Gazetecilik ve yazarlık çalışmalarımı sürdürüyorum. Türkiye Gazeteciler Sendikası ve Film-San üyesiyim.
Tarihte ve Günümüzde Kadın; böyle bir kitabı neden yazma gereği duydunuz?
İnsan hak ve özgürlüklerine duyarlı biriyim. Kadınlar da yeryüzünde hakları en fazla ihlal edilen, baskı ve şiddet gören, taciz ve tecavüze uğrayan, en fazla zulüm gören kesimi oluşturuyorlar.
Ezilenlerin sorunlarına duyarlı biri olarak dünya nüfusunun yarısını oluşturan kadınların yaşadıklarına duyarsız kalamazdım. Henüz 16 yaşındayken ailesi tarafından diri diri toprağa gömülen Medine’nin, sevdiği kişiyle kaçıp evlendiğinden katledilen Güldünya’nın ve yüz binlerce, milyonlarca kadının aşkını özgürleştirme, kendi kaderine sahip çıkma eylemine destek vermek için yazdım. Ezilen cins olmanın nedenlerini, erkek egemenliğinin tarihsel ve güncel boyutlarını bütünlüklü olarak araştırmak, incelemek istedim. İşte bu nedenlerle yazdım.
Yıllarca cezaevinde tutsaklık yaşadınız, bu kitabı yazma fikri nerede aklınıza geldi?
İlk tutsaklık döneminde böyle bir çalışma yapma şansım yoktu. Okuma, yazma, izleme ve dinlemeye dair her şey yasaktı çünkü. İkinci tutsaklık dönemimde okumak ve araştırmak istediğim konular üzerinde düşündüm. Birkaç temel konu saptadım. Kadın konusu da bunların başında geliyordu. Orada karar verdim.
Cezaevlerinde yaşananları duyuyoruz. Araştırma yaparken ne tür sıkıntılarla karşılaştınız?
Ankara/Sincan 1 No’lu F Tip’indeydim. Araştırma yapma koşulları çok zordu. İçeriye üçten fazla kitap alınmıyordu. Sonra bu sayıyı beşe çıkardılar. Araştırmayı engellemek için dışarıdan getirttiğimiz kitapların bir kısmını kaybettiriyorlardı. Adımıza yatırılan bir kitabı bazen 3-4 hafta sonra alabiliyorduk. Yazabilecek doğru düzgün bir kalem satmıyorlardı.
Çıkarılan zorlukları anlatmakla bitiremem. Örneğin, yazdıklarımı dizdirmek için dışarıya çıkarttım. Görüşçüm dizdirip üzerinde çalışmam için geri getirdiğinde cezaevi yönetimi, “bandrolsüz kitapları içeri almıyoruz” diyerek bana vermedi. Kendilerine, “Bunu sizin aracılığınızla çıkardım. Biliyorsunuz bu benim çalışmam. Bandrollü olabilmesi için önce tamamlamam ve bastırmam lazım” dememe karşın üç ay yaptığım çalışmayı alamadım. Yazmak için bilgisayar verilmiyordu. Çalışma yapabilmek için olabildiğince sabır ve ısrar gerekiyordu.
İnat ettim. Kitapları bulup bana ulaştıran görüşçülerim ve arkadaşlarımın da sayesinde yüzlerce kitaba bakma, dünyada öne çıkmış 100 civarında temel kaynak niteliğindeki kitabı, çok sayıda dergi ve makaleyi okuma, inceleme şansı yakaladım. Beşten fazla kitabı yanımızda tutamadığımızdan yararlanacağım her bir kitaptan alıntılar çıkarıp deftere yazdım. Çok yoğun çalıştım. Kendime yüklenerek kayıp zamanı telafi etme yoluna gittim. Zorlukları o şekilde aşabildim.
Bu, ilk kitabınız mı? Ne gibi tepkiler aldınız? Umduğunuzu buldunuz mu?
Bir şiir kitabım çıktı: Geleğen Aşk. Araştırma-inceleme kitabı olarak Tarihte ve Günümüzde Kadın ilk kitabım.
Okuyup olumlu tepkiler veren çok arkadaşım oldu. Hiç tanımadıklarımdan da tepkiler aldım. Yayınevi üzerinden ya da Google’dan bana ulaşarak görüşlerini belirtenler oldu. Özellikle kadının ezilen cins durumuna düşmesinin tarihsel nedenlerinin araştırılmasından yola çıkarak belli başlı noktalardan konuyu bütünlüklü ele almam önemsendi.
Kitapta, tek tanrılı dinlerde kadının yeri, tarihsel ve güncel boyutlarıyla aile, evlilik, aşk ilişkileri, kadın psikolojisi ve Freud’un erkek şovenizmi penceresinden yaklaşımları, Fransız aydınlanmasına fikirleriyle yön veren Rousseau’nun kadına yaklaşımı, Sovyetler Birliği’nde muazzam kazanımlarına karşın kadının neden kaybederek geleneksel işlevine döndüğü konuları ele alınıyor. Ayrıca kadın hareketinde etkili olan feminist düşünce ve dünyada öne çıkmış feminist liderlerle yapılan tartışmalar, sosyalist hareketin yaklaşımları, eşcinsellik gibi konular da kitapta yer alıyor. Temel yönleriyle konunun işlenmiş olması olumlu olarak değerlendirildi.
Kitabın ilk baskısı geçtiğimiz Mayıs ayında yapıldı. Aralık’ta ikinci baskısı çıktı. Bu, kitabın belli bir ilgi gördüğünü gösteriyor. Ama yine de hak ettiği düzeyde karşılık bulduğunu söyleyemem. Basın, TV gibi iletişim araçları bize kapalı. Düşünce özgürlüğünü kullanmada en fazla zulüm gören “sol” basın da sansürcü ve birbirine kapalı. Yani tanıtım yapabilmen için ya ataerkil sistemle birlikte olacaksın ya da bir hayli popüler. Yoksa şansın kalmıyor. Biz de yaşamın diğer kollarında olduğu gibi bu noktada da iğneyle kuyu kazmaya devam ediyoruz.
Kadın sorunu yeteri kadar Türkiye’de tartışılıyor mu?
Kesinlikle hayır. Konu daha çok magazinsel boyutuyla gündeme geliyor. TV kanalları evlilik programlarıyla açılıyor. Basın, uçkur haberleriyle ilgileniyor. Türkiye’de kadına yönelik şiddet diz boyu. Her gün kadın cinayetleri yaşanıyor. Kimi zaman kadın cinayetleri gündeme gelse de sorun irdelenmiyor. İşlenen cinayetler törelerle ya da kişiselleştirilmiş tepkilerle ilişkilendirildiğinden erkek egemen sistem temize çıkarılıyor. Konu gazetelerde üçüncü sayfa haberleri olarak magazinleştiriliyor.
Sol hareket de konuya duyarsızdır. Henüz kadın sorununun özsel olarak kavrandığı söylenemez. Zaman zaman duygusal tepkilerle belli duyarlılıklar geliştiriliyor. Ama ezber değişmediğinden “Bir adım ileri iki adım geri” misali eskiye dönüş kaçınılmaz oluyor. Sol daha çok işin biçimsel boyutuyla ilgilidir. Erkek egemen paradigmayı yıkmış değildir.
Yeni bir kitap çalışmanız var mı?
Evet. 20. Yüzyıl sosyalizm deneyimleri üzerinde çalışıyorum. Sovyetler Birliği, Çin ve diğerleri… Sosyalist inşanın sorunları, başarılar ve yenilgiye götüren nedenler üzerinde duruyorum. Dünya konjonktürü, uygulanan politikalar ve sonuçları, bir bütün olarak yaşanmış deneyimleri inceliyorum.
Ve tabii ki bu çalışma, yeni dönem mücadelelerini, kitle hareketinin gelişim çizgisini anlamayı ve yön tayini yapmaya hizmet etmeyi de amaçlamaktadır… Kitabın önümüzdeki sonbaharda baskıya girmesini hedefliyorum.
Elbeyi Akpolat: Bize zaman ayırdığınız için çok teşekkür ederim.
Hasan Coşar: Aslında ben teşekkür ederim bana bu fırsatı verdiğiniz için.
Kaynak:Öneri.at sitesinde alinmistir
Köy ve Dernek Haberleri
HATUN ASLAN HATUN ASLAN Köymüzün emektarı XANE ASLAN, 90 yıl sonra bize elveda dedi. Kendisine Devri Daim, Ailesine ve tüm Köylülerimize başsağlığı diliyoruz. Kurmeş Derneği...
DERNEK YK TOPLANTISI 2024
Kurmeş Derneği Yönetim Kurulu Toplantısı Yapıldı. 17.02.2024 tarihinde Almanya'nın Remschingen kentinde derneğimizin yönetim kurulu toplantısı gerçekleşmiştir....
Kurmeş Derneği Yönetim Kurulu Toplantısı Yapıldı. 17.02.2024 tarihinde Almanya'nın Remschingen kentinde derneğimizin yönetim kurulu toplantısı gerçekleşmiştir....
Kurmeş Bülteni 2024 KURMEŞ BÜLTENİ 2024 Değerli Üyeler!Değerli Köylülerimiz!Kıymetli Dostlar! Yeni bir yıla giriyoruz. Herşeyden önce, yeni yılda, size, ailenize sağlık ve huzur, iş...
BİRLİK CEMİ BİRLİK CEMİ Ulm ve Heidenheim çevresindeki köylülerimiz, Günzburg Alevi Cemevi ile ortak düzenlediği BİRLİK CEMİMİNE bizleri davet ediyorlar. YER: Alevitische...